باشگاه قایقرانی در کناره‌ی اروند، در میان نخلستان‌های سرسبز، سرگذشت جالبی دارد. با آغاز جنگ جهانی اول و ورود بدون اجازه‌ی نیروهای انگلیسی به جنوب ایران، یک قایق انگلیسی که بیمارستان دریایی بود، در کناره‌ی اروندرود پهلو گرفت. جنگ که تمام شد، قایق را به کناره‌ی اروند در منطقه‌ی بریم بردند و در میان نخلستان‌های سرسبز آن مسکن گرفت.
شرکت نفت انگلیس ـ ایران از نیروی دریایی خواست قایق را به این شرکت بسپارد. قایق تعمیر و برخی تجهیزات تفریحی به آن افزوده شد و با ایجاد یک رستوران و بار به مکانی برای تفریح کارکنان بدل گردید. پل متحرکی که در اثر جذرومد آب بالا و پایین می‌رفت، قایق را به خشکی پیوند می‌داد. آب و برق و تلفنش را هم شرکت تأمین کرد.
کارکنان ارشد انگلیسی می‌توانستند پس از پایان کار تا پاسی از شب از آن استفاده کنند. باشگاه جدید مورداستقبال قرار گرفت. شرکت زمینی در نزدیکی قایق به وسعت 22000 متر مربع اجاره و آن را به باغی سرسبز و پرگل و گیاه به تقلید از باغ‌‌‌های ایرانی تبدیل کرد.
این مکان تا شروع جنگ جهانی دوم یک مرکز تفریحی برای کارمندان ارشد بود. با این وجود تاثیرات اجتماعی فرهنگی چندانی بر جامعه بومی‌جزیره مینو ( صلبوخ سابق) نداشت. شرکت از گسترش مناسبات اجتماعی پرهیز می‌کرد.
در زمانه جنگ جهانی دوم افسران نظامی‌از آن برای تفریح در اوقات فراغت استفاده می‌کردند. افسران اطلاعاتی نیز فقط برای عملیات سری در ان مستقر می‌شدند. سال‌ها بعد در دهه چهل شمسی ساواک برای اعزام نیروهای نفوذی خود به عراق از این باشگاه بهره می‌جست. در واقع باشگاه به دلیل موقعیت جغرافیایی و شلوغی مهندسی شده شرایط مناسبی داشت. پس از انقلاب نیز مدتی برای رصد اطلاعاتی و شناسایی خرابکاران بعثی مورد استفاده نیروهای انقلابی قرار گرفت. شرح عملیات‌‌‌های مخفی در بخشهای بعدی اورده می‌شود.
در دهه 1320 و پس از پایان جنگ جهانی دوم این مکان توسعه یافت و با استخدام برخی از افسران ارتش بریتانیا در شرکت سابق، به باشگاه قایقرانی بدل و چند قایق موتوری و پارویی برای استفاده‌ی کارکنان خریداری شد. کارکنان ایرانی تا زمانه‌ی ملی‌شدن صنعت نفت حق نداشتند به این محوطه پا بگذارند.
پس از ملی‌شدن صنعت نفت و در سال 1330 مدیران دولت مصدق تصمیم گرفتند که این مکان تفریحی مورداستفاده‌ی عامه‌ی کارکنان قرار گیرد. آنها فرصت نیافتند تا این هدف را پیگیری کنند. پس از انعقاد قرارداد کنسرسیوم، رفاه جنبه‌ی عامتری یافت و باشگاه قایقرانی نیز مورداستفاده‌ی عموم کارکنان قرار گرفت.
نویسنده: سوده ابراهیم زاده
زیر نظر مسعود فروزنده
روایت ادامه دارد. به زودی در مشعل ابادان شماره 3 می‌اید.
افزودن دیدگاه